PFRON realizuje projekt systemowy „Wsparcie osób z autyzmem” w partnerstwie z 9 organizacjami zrzeszonymi w Porozumieniu Autyzm-Polska:

• Fundacją SYNAPSIS, Warszawa
• Stowarzyszeniem Pomocy Osobom Autystycznym, Gdańsk
• Krajowym Towarzystwem Autyzmu Oddział w Lublinie
• Krajowym Towarzystwem Autyzmu Oddział w Szczecinie
• Dolnośląskim Stowarzyszeniem na Rzecz Autyzmu, Wrocław
• Stowarzyszeniem na Rzecz Autyzmu UCZYMY SIĘ ŻYĆ RAZEM, Opole
• Stowarzyszeniem św. CELESTYNA, Mikoszów
• Stowarzyszeniem Pomocy Osobom Autystycznym DALEJ RAZEM, Zielona Góra
• Stowarzyszeniem na Rzecz Osób z Autyzmem ProFUTURO, Poznań

INFORMACJA O PROJEKCIE DLA OSÓB Z AUTYZMEM, ICH RODZIN/OPIEKUNÓW ORAZ TERAPEUTÓW PRACUJĄCYCH Z OSOBAMI Z AUTYZMEM

I. Informacje ogólne o projekcie

Celem ogólnym projektu jest aktywizacja społeczna i zawodowa grupy pilotażowej około 250 osób z autyzmem z terenu Polski oraz wypracowanie na tej podstawie koncepcji Systemu wspierania aktywizacji społecznej i zawodowej dorosłych osób z autyzmem w latach 2010-2012.

Projekt obejmuje w szczególności:

1. Analizę potrzeb i stopnia kompetencji pracowniczych osób z autyzmem i zbudowanie na tej podstawie systemu wsparcia dla osób z autyzmem – sieci punktów dla dorosłych i ich rodzin.
2. Zapewnienie wsparcia diagnostyczno-terapeutycznego dla 250 osób z autyzmem w skali kraju przy zastosowaniu narzędzi nowych (test TTAP) oraz innych – używanych już wcześniej.
3. Wypracowanie planów rozwoju placówek dla dorosłych osób z autyzmem w poszczególnych regionach oraz systemu ich finansowania w skali kraju.

„Wsparcie osób z autyzmem” jest projektem pilotażowym. Liczba jego uczestników oraz zakres i czas wsparcia dla nich są ograniczone. Objęcie ich systemowym wsparciem będzie możliwe dopiero po wdrożeniu Systemu wspierania aktywizacji społecznej i zawodowej osób z autyzmem w latach 2010-2012.

II. Etapy realizacji pilotażu

W ramach projektu „Wsparcie dla osób z autyzmem” planowane są następujące działania:

Organizacja spotkania informacyjnego z osobą z autyzmem i jej rodzicami/opiekunami mające na celu zebranie ogólnych informacji na temat poziomu funkcjonowania osoby zgłaszanej do uczestnictwa w pilotażu oraz jej sytuacji rodzinnej i społecznej – czas ok. 1h. Na spotkaniu tym będzie również okazja do przekazania bardziej szczegółowych informacji na temat projektu. Rodzice/opiekunowie będą proszeni o podpisanie dokumentów projektowych wymaganych przez instytucję wdrażającą projekt. Będzie to:

• Formularz zgłoszeniowy dla rodzica/opiekuna osoby z autyzmem;
• Deklaracja udziału w projekcie;
• Lista działań przewidzianych w pilotażu – zgoda na uczestnictwo;
• Zgoda uczestnika projektu (osoby z autyzmem) na przetwarzanie danych osobowych;
• Zgoda rodzica/opiekuna osoby z autyzmem na przetwarzanie danych osobowych.

Dokumenty mogą zostać podpisane w czasie spotkania informacyjnego lub dosłane w wyznaczonym terminie. Jeżeli osoba z autyzmem zgłosi się samodzielnie, wystarczy podpisanie zgody przez nią samą. Jeżeli osoba z autyzmem zgłasza się z rodzicami/opiekunami, oni także podpisują deklarację.

Przekazanie rodzicowi/opiekunowi do wypełnienia „Wywiadu rodzinnego dla osób z autyzmem, zespołem Aspergera i innymi całościowymi zaburzeniami rozwoju”.

Zaplanowanie i przeprowadzenie z osobą z autyzmem testu TTAP. Wyznaczone zastaną dogodne 2-3 terminy, w których terapeuci przeprowadzą diagnozę funkcjonalną osoby z autyzmem pod kątem jej kompetencji społecznych i zawodowych a także przeprowadzą z rodzicami/opiekunami wywiad uzupełniający wyniki badania. TTAP to nowoczesny amerykański test opracowany w 2007 r. i przetłumaczony w ramach realizowanego projektu ” Wsparcie dla osób z autyzmem”. Wyniki przeprowadzonego testu wraz z pogłębioną analizą przekazane zostaną rodzicom/opiekunom i osobie z autyzmem na odrębnym spotkaniu. Na podstawie wyników badania oraz obserwacji osoby z autyzmem terapeuci zaplanują i przeprowadzą cykl zajęć mających na celu aktywizację społeczną i zawodową. Z uwagi na ograniczony czas trwania pilotażu zajęcia będą realizowane w wymiarze ok. 20 godzin. Zajęcia mogą mieć charakter indywidualny lub/i grupowy w zależności od potrzeb i możliwości osoby z autyzmem. Rodzice/opiekunowie zostaną poinformowani o rodzaju i harmonogramie planowanych zajęć.

Po zakończeniu pracy z osobą z autyzmem zespół terapeutyczny przygotuje i przekaże Opis Indywidualnej Ścieżki Rozwoju Zawodowego osoby z autyzmem oraz informację, czy może ona podjąć naukę/pracę w którejś z istniejących instytucji. Jeżeli brakuje odpowiednich ośrodków dla dorosłych, dane te mogą stanowić podstawę dalszych planów rozwoju organizacji realizującej pilotaż.

Udział w projekcie zwiększa szanse na wypracowanie i realizację ogólnopolskiego Systemu wspierania aktywizacji społecznej i zawodowej dorosłych osób z autyzmem na następne lata.

W następnych latach 2010-2012 system będzie wprowadzony w kilku województwach, a potem rozszerzony do skali ogólnopolskiej (2012-2015).

III. CELE I REZULTATY PROJEKTU „WSPARCIE OSÓB Z AUTYZMEM”

Cele szczegółowe:

1. Analiza potrzeb i stopnia kompetencji pracowniczych OzA i zbudowanie na jej podstawie pilotażowego systemu wsparcia dla OzA – sieci punktów dla dorosłych OzA i ich rodzin.
2. Zapewnienie wsparcia diagnostyczno-terapeutycznego 250 OzA, przy zastosowaniu narzędzi nowych (test TTAP) oraz innych – używanych już wcześniej.
3. Wzmocnienie kadr organizacji i otoczenia osób z autyzmem poprzez ujednolicenie i upowszechnienie standardu funkcjonowania i współpracy w ramach systemu;

Grupy docelowe, do których jest kierowany projekt:

• 250 osób z autyzmem,
• 200 rodziców i osób z najbliższego otoczenia (np. rodzeństwo),
• 22 pracowników organizacji zajmujących się pracą z OzA.

Łącznie: 472 osoby.

W projekcie założono osiągnięcie następujących rezultatów twardych:

1. Opracowanie i wydanie 200 egzemplarzy „Koncepcja systemu aktywizacji społecznej i zawodowej osób z autyzmem”.
2. 250 osób z autyzmem objętych profilowanym wsparciem w aktywizacji zawodowej i społecznej wraz z opracowaniem indywidualnej ścieżki rozwoju aktywizacji społecznej i zawodowej.
3. 15 osób z autyzmem skierowanych do ZAZ lub WTZ.
4. 3 osoby, które podjęły pracę w ZPCH.
5. 1 osoba zatrudniona w podmiocie sektora ekonomii społecznej.
6. 1000 egzemplarzy podręcznika TTAP i 22 zestawy akcesoriów wg instrukcji.
7. 22 certyfikaty dla pracowników organizacji.

Rezultaty miękkie:

Wśród osób z autyzmem uczestniczących w projekcie nastąpi:

• dokonanie diagnozy funkcjonalnej,
• określenie kompetencji i umiejętności pracowniczych oraz stopnia samodzielności,
• rozwinięcie umiejętności współdziałania w grupie,
• wzrost koncentracji uwagi i zadaniowości,
• zredukowanie występowania zachowań trudnych i stereotypowych, które utrudniają aktywne włączenie się w działania,
• zwiększenie poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji,
• nabycie i rozwinięcie umiejętności porozumiewania się, w tym przy wykorzystaniu alternatywnych metod komunikacji,
• zwiększenie zaufania we własne siły i motywacji do aktywności zawodowej i społecznej,
• zwiększenie poczucia odpowiedzialności.

Wśród rodziców i otoczenia osób z autyzmem uczestniczących w projekcie nastąpi:

• wzrost świadomości i umiejętności niesienia wsparcia osobom z autyzmem przez najbliższe otoczenie, w tym rodziny osób niepełnosprawnych,
• nowe zdefiniowanie roli osoby niepełnosprawnej w życiu zawodowym i społecznym,
• wzrost akceptacji wobec problemu autyzmu.

Wśród pracowników organizacji uczestniczących w projekcie nastąpi:

• wzrost wiedzy i umiejętności kadr do prowadzenia procesu aktywizacji zawodowej i społecznej osób z autyzmem,
• wzrost profesjonalizacji działań organizacji pozarządowych jako placówek zajmujących się włączeniem społecznym osób z autyzmem.

IV. ZAKRES PRAC PROJEKTU „WSPARCIE OSÓB Z AUTYZMEM”

ZAD. 1: ZARZĄDZANIE

Zawiązanie zespołu zarządzającego i wdrażającego, podpisanie umów z kluczowymi pracownikami, opracowanie procedur zarządzania projektem i komunikacji wewnętrznej, zakup infrastruktury biurowej.

ZAD. 2: OBSŁUGA FINANSOWA

Zaprojektowanie i wdrożenie systemu rozliczeń finansowych oraz zaplanowani przepływów finansowych. Przez cały okres trwania projektu: monitoring przepływów i płynności finansowej. Okresowo: opracowywanie i składanie wniosków o płatność.

ZAD. 3: PROMOCJA I UPOWSZECHNIANIE REZULTATÓW

Opracowanie strategii promocji i upowszechniania oraz Systemu Identyfikacji Wizualnej Projektu. Następnie: projekt witryny internetowej projektu i materiałów promocyjnych oraz ich wykonanie. Projekt będzie promowany na konferencji Porozumienia Autyzm-Polska – nacisk położony zostanie na rezultaty i przedstawienie rekomendacji.

ZAD. 4: REKRUTACJA, DIAGNOZA I AKTYWIZACJA SPOŁECZNO-ZAWODOWA Osób z Autyzmem

Opracowanie i wdrożenie procedury zgodnie z ww. kryteriami rekrutacyjnymi rekrutacyjnej, opracowanie dokumentacji rekrutacyjnej. Rekrutacja zaplanowana w 2 cyklach. W pierwszym – pozyskanie 100 osób z autyzmem, w drugim- 150 osób z autyzmem. W zależności od osiągniętych wskaźników zakłada się możliwość przeprowadzenia 3-ciej, uzupełniającej tury. Utworzenie 9 zespołów projektowych odpowiedzialnych za organizację Punktów wsparcia dla dorosłych osób z autyzmem i ich rodzin przy organizacjach skupionych w Porozumieniu Autyzm-Polska uczestniczących w pilotażu. Punkty prowadzić będą różne formy wsparcia dla osób z autyzmem np.:(Kluby Aktywności, diagnoza funkcjonalna, zajęcia usamodzielniające i terapeutyczne, poradnictwo i konsultacje indywidualne, zajęcia uspołeczniające i integrujące). Efektem działań będzie stworzony Opis Dalszej Ścieżki Zawodowej dla każdej osoby z autyzmem.

Zadanie to realizowane będzie przez 9 organizacji, w tym Stowarzyszenie ProFUTURO w następujących etapach:

Etap 1: Zaprojektowanie i wdrożenie procedury rekrutacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ochrony danych osobowych

Etap 2: Opracowanie dokumentacji rekrutacyjnej (w tym m.in. formularzy zgłoszeniowych)

Etap 3: Identyfikacja osób z autyzmem – potencjalnych Beneficjentów Ostatecznych projektu. Określenie ich liczby w partnerskim ośrodku regionalnym

Etap 4: Spotkania rekrutacyjne dla I i II etapu rekrutacji (część grupowa: informacje o projekcie, część indywidualna: rozmowa z rodzicami/opiekunami osób z autyzmem)

Etap 5: Spotkania rekrutacyjne na potrzeby III etapu rekrutacji (fakultatywne, w zależności od realizacji założonych wskaźników ilościowych projektu)

Etap 6: Przyjmowanie zgłoszeń od potencjalnych uczestników projektu (archiwizacja danych ułatwiająca kontakt w przypadku realizacji kolejnych projektów)

Etap 7: I etap rekrutacji zakończony podpisaniem 100 kontraktów udziału w projekcie

Etap 8: II etap rekrutacji zakończony podpisaniem 200 kontraktów udziału w projekcie

Etap 9: III etap rekrutacji (fakultatywne, w zależności od realizacji założonych wskaźników ilościowych projektu wynikających z Planu Działań)

Etap 10: Przeprowadzenie wywiadów diagnostyczno-klinicznych z osób z autyzmem lub/i opiekunami osób z autyzmem

Etap 11: Konsultacje indywidualne dla rodziców, opiekunów i rodzeństwa osób z autyzmem

Etap 12: Diagnoza funkcjonalna (obserwacja beneficjentów ostatecznych podczas zajęć indywidualnych lub grupowych / przeprowadzenie testu TTAP i innych)

Etap 13: Zajęcia indywidualne, w tym m.in. zajęcia z zakresu podnoszenia poziomu komunikacji

Etap 14: Warsztaty grupowe w zakresie np.: „trening kompetencji zawodowych”, „trening umiejętności społecznych”, „trening usamodzielniający”, „trening komunikacji z otoczeniem”

Etap 15: Warsztaty grupowe – pozostałe – zostaną dookreślone po przeprowadzeniu pogłębionej diagnozy beneficjentów ostatecznych

Etap 16: Przygotowanie opisu Dalszej Ścieżki Zawodowej dla beneficjentów ostatecznych uczestniczących w projekcie

ZAD. 5: PROMOCJA AKTYWNOŚCI SPOŁECZNO-ZAWODOWEJ Osób z Autyzmem WŚRÓD ICH RODZICÓW I OPIEKUNÓW

W ramach szkoleń (4*2 dni) dla rodziców i osób z otoczenia osób z autyzmem w regionach, eksperci Fundacji SYNAPSIS przedstawią elementy systemu wspierania zatrudniania osób z autyzmem oraz etapy jego tworzenia. Szkolenia odbędą się w 2009 i 2010 roku. W ich trakcie uczestnicy będą pracować nad określeniem roli otoczenia osób z autyzmem w procesie aktywizacji społeczno-zawodowej, aby był on realizowany harmonijnie i odpowiadał na ich specyficzne potrzeby.

ZAD. 6: PODNIESIENIE KWALIFIKACJI KADR NGOs W ZAKRESIE PRACY Z OzA

Organizacja spotkań szkoleniowych (2*3 dni) zespołów realizujących pilotaż (terapeuci, osoby odpowiedzialne za sprawozdawczość, organizację i rozliczenia). 1-sze będzie poświęcone umiejętnościom trenerów pracy (terapeutów) w procesie aktywizacji zawodowej i społecznej adresowanej do osób z autyzmem. 2-gie będzie dotyczyło kwestii instytucjonalnych (współpraca z administracją, fundraising, biznesplan dla placówki prowadzącej aktywizację zawodową i społeczną dla osób z autyzmem, procedury). Kompetencje 22 terapeutów odpowiedzialnych za aktywizację zawodową osób z autyzmem w NGO’s z Porozumienia Autyzm-Polska będą podnoszone przez staże, odbywające się w Pracowni Rzeczy Różnych. W PRR powstały modelowe rozwiązania oparte na najlepszych doświadczeniach europejskich i dostosowane do polskiej rzeczywistości. Dla realizatorów projektu będzie to możliwość zatknięcia się bezpośrednio z pracą osób z autyzmem w pierwszym w Polsce przedsiębiorstwie społecznym. Dodatkowo terapeuci będą uczestniczyć w serii tematycznych warsztatów dotyczących poszczególnych narzędzi używanych w pracy z osobami z autyzmem.

ZAD. 7: IMPLEMENTACJA NARZĘDZIA (TTAP) DO TESTÓW KOMPETENCJI ZAWODOWYCH I SPOŁECZNYCH OzA

Nowoczesny amerykański podręcznik TTAP (TEACCH Transition Assessment Profile opracowany w 2007 r.), narzędzie umożliwiające wykonywanie testów kompetencji zawodowych i społecznych osób z autyzmem będzie podstawowym materiałem szkoleniowym. Na podstawie zakupionej licencji, zostanie przetłumaczony na język polski i wydany w nakładzie 1000 egzemplarzy. Dodatkowo, wg instrukcji podręcznika, zostaną opracowane, zakupione i wykonane elementy do zestawów akcesoriów niezbędnych do testu (po 2 zestawy dla każdej z 9 organizacji pilotażowych i 4 do celów szkoleniowych – łącznie 22 zestawy).

ZAD. 8: WYPRACOWANIE KONCEPCJI OGÓLNOPOLSKIEGO SYSTEMU WSPIERANIA AKTYWIZACJI SPOŁECZNEJ I ZAWODOWEJ OZA

Fundacja SYNAPSIS powoła zespół metodyczny odpowiedzialny za udzielanie bieżącego wsparcia metodycznego terapeutom z 9 organizacji (telefony, e-maile) oraz za wypracowywanie systemu. Koncepcja będzie stopniowo dopracowywana w oparciu o dane z pracy z beneficjentem ostatecznym i weryfikowana w czasie 4 seminariów oraz konsultowana w ramach Debaty na spotkaniu Porozumienia Autyzm-Polska, która odbędzie się w 2009 roku. Kluczowe będzie też określenie potrzeb w zakresie standardów funkcjonowania placówek wspierających aktywizację społeczną i zawodową dla dorosłych osób z autyzmem. Dlatego też wdrażanie nowych narzędzi diagnozy i oceny kompetencji pracowniczych, skutecznych metod komunikacji i organizacji pracy będzie poddawane regularnej superwizji realizowanej przez zespół specjalistów Fundacji SYNAPSIS na podstawie nagrań video z 9 zespołów projektowych z Porozumienia Autyzm-Polska oraz konsultacji i superwizji w siedzibie każdej organizacji.

ZAD. 9: EWALUACJA

Projekt w trakcie całej swojej realizacji poddawany będzie ewaluacji przez PFRON. W tym celu zbierane będą na bieżąco dane od organizacji-partnerów. W pierwszym miesiącu trwania projektu zaprojektowana zostanie strategia ewaluacji. Oceny mid-term i ex-post zostaną przeprowadzone odpowiednio w III i V-tym kwartale. Wartością dodaną projektu będzie: zdiagnozowanie osób z autyzmem oraz zebranie danych dotyczących skali tej niepełnosprawności w regionach objętych pilotażem, podniesienie standardów pracy terapeutów dzięki wydaniu amerykańskiego podręcznika TTAP, szkoleniom, superwizjom, konsultacjom.

V. OSOBY REALIZUJĄCE PROJEKT

Ze strony Lidera
Kierownik Projektu: Bożena Sopniewska, tel. 0/22 652 91 01, e-mail: bozena_sopniewska@pfron.org.pl

Ze strony Fundacji Synapsis
Koordynator Projektu: Justyna Józefowicz, tel 0/22 825 86 33, e-mail: j.jozefowicz@synapsis.waw.pl

Ze strony Stowarzyszenia ProFUTURO
Członek Komitetu Sterującego: Monika Złakowska, tel. 0/61 843 40 38, email: biuro@pro-futuro.org
Terapeuci: Elżbieta Olszak, Joanna Olejarnik, Ewa Wziątek

Zobacz również: www.efs.gov.pl www.pfron.org.pl